Antalya’nın Finike ilçesinde baharı karşılama, dirlik, birlik, bereket ve bölüşmeyi simgelediği düşünülen ve nesillerdir yaşatılan ‘Pıngıdık’ geleneği için etkinlik düzenlendi.
Antalya- Finike’ye bağlı Gökbük Mahallesi’nde, ‘erginleşme ritüeli’ olarak bilinen ‘Pıngıdık’ geleneği etkinliği yapıldı. Etkinlik, 21 Mart’ta yapılması gerekirken, son yıllarda mahalle nüfusunun çoğunun dışarıda yaşaması dolayısıyla sömestir tatilinde gerçekleştiriliyor. Yetişkinlerle ergenlik çağında olanlar arasında doğrudan rekabeti de sembolize eden ritüelde mahalleli, baharı karşılama, dirlik, birlik, bereket ve bölüşmeyi simgeleyen oyun için bir araya geliyor.
Köy halkının yanı sıra Finike ve yakın çevresinden çok sayıda davetlinin katıldığı etkinlikte, ergenlik çağına gelmiş erkekler, toplandıktan sonra aralarında iş bölümü yapıyor. ‘Pıngıdık’ yapılan gence siyah keçi postu giydiriliyor, yüzü ise siyaha boyanıyor. ‘Pıngıdık’ olan gencin önünde bereketi simgeleyen çan takılı sopa bulunurken, sırtına ise uçlarında zil olan sopa bağlanıyor.
‘DİRLİK ATEŞİ’ YAKILIYOR
Hazırlıkların ardından havanın kararmasıyla birlikte ‘dirlik ateşi’ yakılıyor. Kırmızı eşarp takan genç kızlar da kendi ekmek ocaklarını yakarak, sofranın başına
geçiyor. ‘Osman’ adı verilen ‘Pıngıdık’ ise elindeki tenekeleri çalarak, arkasından gelen gençlerle birlikte ev ev dolaşıyor. Herkesten imkanları ölçüsünde un, tuz, susam, çörek otu ve odun alan gençler, daha sonra teneke ve def çalarak, ateşin yakıldığı alana geliyor.
ARTAN MALZEMELER İHTİYACI OLANLARA VERİLİYOR
Genç kızların pişirdiği ekmekler, yetişkinler tarafından çalınmasın, diye genç erkekler de nöbet tutuyor. Yetişkinler ekmek çalmaya kalktığında ise gençler, harekete geçiyor ve ekmek çalan yetişkini alandan çıkmadan yakalamaya çalışıyor. Bölüşmeyi de simgeleyen gelenekte daha sonra ekmekler, köy halkına ve dışarıdan gelen konuklara ikram ediliyor. Gece yarısından sonra da artan malzeme ve ekmekler, gençler tarafından ihtiyacı olan ailelerin kapısına gizlice bırakılıyor.
‘ÖZÜNDE EĞLENCE DEĞİL’
Gökbük Mahallesi’nde oturan Hikmet Balaban, “Doğu Türkistan’a, Doğu Asya’ya dayanan bir kökten geldiğimizi, Şaman inancı doğrultusundaki geleneklerimizi, örf ve adetlerimizle birlikte Anadolu’ya taşıdığımızı büyüklerimizden öğrendik. ‘Pıngıdık’ geleneğini devam ettiriyoruz. ‘Pıngıdık’ aslında bir eğlence gibi görünse de özünde eğlence değil. Birlikte üretebilmek, azı, çoğu, bütünü, yarımı, acıyı, sevgiyi, barışı birlikte paylaşabilmek, birlikte ürettiğimiz ürünü, emeğin karşılığını birlikte ağız tadıyla tüketebilmek felsefesidir. İnsanoğlu hazımsız ve doyumsuzdur. Bunu hepimiz biliyoruz. Ama Şaman felsefesine göre inanç, itikat birlikte üretebilmek, birlikte üretebildiğimiz emeği eşit bir şekilde paylaşabilmektir. Özü budur” dedi.
’21 MART GÜNÜ YAPILMASI GEREKİYORDU’
Bu işin organizasyonunu köyün delikanlılarının ve genç kızların üstlendiğini belirterek, ‘Pıngıdık’ etkinliğini anlatan Hikmet Balaban, “Her evden gücü oranında un, tuz, yağ, çörek otu, susam, odun alınır. Köyün meydanında ‘Şaman ateşi’ yakılır. Ateşin çevresine sac konulur. Genç kızlar annelerinin yönetimi doğrultusunda çörekler, börekler yapar ve gelen kişilere ikram edilir. Geleneğimizde bu etkinliğin nevruzda yani 21 Mart’ta yapılması gerekiyordu. Tabiatın yeniden uyandığı ve canlandığı, insanların kendi kabuğundan sıyrılıp, yeni hayata başladığı dönemde yapılması gerekiyordu ama günümüz koşullarında bu etkinliği yapacak gençlerimiz ya işte ya da eğitimde. O nedenle sömestri tatiline sığdırmak zorunda kalıyoruz” diye konuştu.
Kaynak: Ajanslar
